مقدمه:
 تكليف همواره به عنوان يكي از عوامل مهم در تحقق يادگيري مطزر بزوده و در هزر
دوره متناسب با برداشتي كه از يادگيري وجود داشتهن شكل و نوع تكليف نيزا متفزاوت
بوده است. شايد در گذشته اگر دانش آموزي صرفاً موفق به محفوظاتي در ذهن خزويش
مي شدن تصور مي رفت كه يادگيري در او تحقق يافته است. اما امروزهن با تعريفي كه از
يادگيري مي شود توقع اهدافي فراتر از آن وجود دارد. يكي از متغيرهاي رايج در مزورد
يادگيري به شر زير است: »يادگيري تغييري است كه در توانايي انسان ايجاد مي شزود
و براي مدتي باقي مي ماند و نمي توان آن را به سادگي به فرآيندهاي رشد كسزب شزده
نسبت داد.«به همين دليل از تكاليف خانه به عنوان تمرين جهزت يزادگيري و توانزايي اسزتفاده مزي گردد و تكليف خانه به آن دسته از فعاليت هاي درسي اطالق مي شود كزه در يزادگيري هاي كالسي جهت انجام دادن در خارج از كالس درس و مدرسه بزراي دانزش آمزوزان تعيين مي شود. تاكنون صدها تحقيق در مورد تكليف خانه و نقش آن در موفقيت هاي تحصزيلي انجزام شده است. براي نمونه قدمت اين تحقيقات به نود سال پيش مي رسد و آنها در مجمزوع تكليف را جاء جدايي ناپذير يادگيري مي دانند. مطالعات نظرات معلمزينن محصزلين و
- تكليف شب از ديدگاه متخصصين تعليم و تربيت، معارف 1
والدين متخصصين در سالهاي اخير نشان مي دهد كه همگي معتقدند كزه تكليزف شزب
دانش آموزان را در كسب نمرات بهتر ياري مينمايد. از جملزه متخصصزيني كزه انجزام
تكاليف درسي را مفيد مي داند دكتر علي اكبر سيف مزي باشزد وي در مزورد اهميزت و
نقش تكليف در تحقق يادگيري معتقد است:
-1 »بخش عهده يادگيري بايد در كالس انجام گيرد و فعاليت هاي خارج از مدرسه بايد
مكمل يادگيري و فعاليت هاي مدرسه باشد. در شرايطين توضيحاتي كزه در كزالس
داده مي شود براي يادگيري بعضي از دانش آموزان كفايت مي كندن اما براي بعضزي
ديگر ممكن است چنين نباشد و لذا به تمرين ومرور بيشتري نياز داشزته باشزندن در
اين صورت مي توان با تعيين تكاليفي مناسب با نياز هر دانش آموز او را در اين امزر
ياري كرد« )سيفن 1171(
تكليف شب از وظايفي است كه از تاسيس مدارس همگزاني عمزدتاً بزه منظزور تكميزل
آموزو مدرسه و گاه به عنوان وسيله اي در دستيابي به اهداف ديگر آمزوزو و پزروو
مانند عادت به كار مستقلن رشدن مسئوليتن عزادت بزه مطالعزه بزراي دانزش آمزوزان در
كشورها معمول بوده است.
امروزه با توجه به تحوالت جوامع با پيدايش نظريههاي تربيتي و وجود رسزانههايي كزه
اوقات فراغت دانش اموزان را به خود اختصاص مي دهزدن ضزرورت تكليزف شزب در
بسياري از كشورها مورد سوال قرار گرفته و راههزاي ديگزري بزراي پزر كزردن اوقزات
فراغت كودكان و نوجوانان در خانه تدبير مي گردد.
در بعضي از جوامع از جمله در ايران- تكليف شب هنوز جايگاهي سنتي و ارزشي خود
را حفظ نموده است و از آن جا كه گروه هاي مختلفي درگير آن مي باشندن ايزن مسزئله
هنوز به عنوان يك موضوع روز مطر بوده و طيف وسيعي از افكار و عقايد مختلزف و
گاه متضادي را در بر مي گيرد. تكليف شب چنان با تار و پود نظام آمزوزو و پزرورو
كشورمان آميخته است كه تصور مدرسه بدون تكليف براي بسياري از ما ممكن نيسزت.
تكليف به عنوان فعاليتي كه دانش آموزان و والدين آنها را درگير ساخته از ديدگاه هزاي
مختلف و حتي متضاد مورد بررسي قرار گرفته است.
موافقان معتقدند اگر دقت الزم در تعيين نوع تكليف صورت پزذيرد و اگزر ايزن فراينزد
مورد ارزشيابي دقيق واقع شود نه تنها مااحم يادگيري مدرسه اي نيسزت بكلزه تزداومي
مناسب براي آن محسوب مي شود. مخالفان اين فعاليت بيشتر وضعيت اجرايي نامناسب
آن را در چه مرحله تعيين تكليف و چه در مراحل اجرا و ارزشيابي دليلي بزراي بيهزوده
بودن اين فعاليت دانسته اند. با وجود اين نقش تكليف شب به عنوان يك حلقه ارتبزاطي
بين خانه و مدرسه انكار ناپذير است و تكليف شب مي تواند به عنوان وسيله اي جهزت
ارتباط بين والدين و شاگرد و معلم به كار گرفته شود.
آنچه در اين ارتباط حائا اهميت است چگونگي تكرار مطالب و تمزرين آموخته هاسزت.
روشن است تمرين يا تكرار درس هاي آموزشگاهي زماني مي تواند مفيد واقع گردد كه
عوامل موثر در يادگيري و پيشرفت تحصيلي نيا مورد توجزه قزرار گيزرد. وقتزي دانزش
آموزان در شرايط يكسان در مقايسه با دانش آموزاني كه عالقه آشكار ندارند آن موضوع
را به سهولت و با سرعت بيشتري مي آموزند. دانش آموزان ممكزن اسزت بزا يزك نزوع
تكليف برخورد مثبت و با نوعي ديگر تكليف برخورد منفي داشته باشزند. چنزين دانزش
آموزي احتماال در تكليفي كه نسبت به آن نگرو مثبت دارد پيشزرفت بيشزتري خواهزد
داشت.منظور از مشق شب يا تكليفي كه دانش آموز بايد براي تكميل آموزو و پرورو مهارت
ها و توانمندي هاي خود انجام دهد چيست؟ آيا دانش آموزي كه مجبور است چهار بار
از درس رونويسي كند به اهداف شناختين عاطفي و رفتاري آموزشي و پرورو در ارائه
مشق شب يا تكاليف شبانه دست مي يابد؟ مشزق شزب تزا چزه انزدازه سزبب بالنزدگي
آموزشي در رشد تحصيلي دانش آموزان مي شود؟ آيا معلزم بزا دادن تكزاليف اجبزارين
سنگينن خسته كنندهن مالل آورن غير ضروري موجب افاايش انگياو تحصزيلي و رشزد
خالقيت او مي شود؟ آيا تنها يك نوع سنتي و كليشه اي مشق شب در جريان آموزو و پزرورو مزا متزداول است؟ آيا معلمان و متخصصان تعليم و تربيت نمي خواهند با روشزي ديگزر از طريقزي تازه ترن مشكالت مشق شب را در نظام آموزشي برطرف كنند؟ جاي ترديد نيست كه مشق شب باعث پايدار شدن يزادگيري هزا و آموزشزهاي كودكزان
دبستاني مي شود ولي نبايد فراموو كنيم كه كودك دبستاني در هنگام نوشتن مشق شب در حال گذراندن زندگي خود نيا هست. پس مشق شب بايد با زندگي او تناسب داشزته باشد.آنچه محقق را به انجام چنين تحقيقاتي وا مي دارد ارزيابي دقيق از عملكزرد آموزگزاران در بارهي تعيين تكاليف براي دانش آموزان و چگونگي نحوهي بررسزي ايزن تكزاليف و بررسي تاثير انواع تكليف در يادگيري دانش آموزان است. شكي نيست كه هنزوز عزدهي كثيري از معلمانن به شيوهي سنتي تكليف شب ميگويند و هراز گاهي اگر فرصت دست بدهد بر روي تكاليف يا آخر تكليف عالمت هايي از خط زدن و يا امضا نمودن ثبت مي
نمايند و اين روو تعيين تكليف براي تمامي دانش آموزان و نحوهي بررسي آن تزا چزه حد ميتواند بر مياان تثبيت يادگيري دانش آموزان موثر باشد. و بررسي اين نكته به نظر ضروري مي رسد كه چند درصد از معلمان ما از شيوه هاي نزوين در تهيزهي تكزاليف و بررسي آن سهم دارند و چگونه مي توان اين روو ها را بسط و گسترو داد

فصل اول
مقدمه
بيان مسئله
ضرورت و اهميت پژوهش
متغيرهاي پژوهش
تعريف عملياتي متغيرها
فرضيه هاي تحقيق
فصل دوم
مقدمه
قوانين يادگيري از نظر روانشناسان
تاثير تكليف در يادگيري
آيا تكليف شب يك ضرورت تربيتي است؟
مالك هاي تعيين تكليف شب
تناسب نوع تكليف با نوع درس
جايگاه تكليف
تصحيح تكليف
تشريح اهداف تكليف
فوايد و مضرات تكليف
اهداف تكليف
انواع تكليف
حجم تكليف
رابطه تكليف با ميزاان هزوو و اسزتعداد دانزش آمزوزان و پيشزرفت
تحصيلي آنها
تاريخچه تكليف شب در جهان
تكليف شب به عنوان يك تجربه يادگيري
اثرات تكليف شب
نظريات مختلف درباره تكليف شب
تاريخچه تكليف شب
تحقيقات انجام شده در ايران
فصل سوم
روو تحقيق
نوع تحقيق
جامعه آماري
نمونه آماري
روو نمونه گيري
اباار تحقيق
روو تجايه و تحليل اطالعات
فصل چهارم
الف- آمار توصيفي
مقدمه و بيان افراد نمونه آماري بر اسزاس مزدرك سزابقهن جنسزيت و
منطقه جغرافيايي
بيان فرضيه ها و سواالت مربوط به آن
سواالت پرسشنامه و جداول مربوط به فرضيه شماره يك
سواالت پرسشنامه و جداول مربوط به فرضيه شماره دو
سواالت پرسشنامه و جداول مربوط به فرضيه شماره سه
سواالت پرسشنامه و جداول مربوط به فرضيه شماره چهار
سواالت پرسشنامه و جداول مربوط به فرضيه شماره پنج
سواالت پرسشنامه و جداول مربوط به فرضيه شماره شش
سواالت پرسشنامه و جداول مربوط به فرضيه شماره هفت
تجايه و تحليل و بيان روو مقايسه اي ارائه تكليف شب سنتي و
فعال
آمار استنباطي
بحث و نتيجه گيري
فصل پنجم
خالصه پژوهش
عنوان و اهداف پژوهش
فرضيه هاي پژوهش
نوع پژوهش
پيشنهادات
محدوديت ها و موانع
پيوست ها
منابع و مأخذ
فهرست جداول
نمونه فرم پرسشنامه